In 2030 is sporten voor mensen met een handicap de normaalste zaak van de wereld. Dat is het doel; dat is de missie van Fonds Gehandicaptensport. Een belangrijke stap in de richting van dat doel is hét platform Uniek Sporten. Daarin komt alles samen: het is hèt platform voor sporters met een handicap, waarin ze alle stappen in hun reis van inactief naar actief sporter kunnen maken.
Het idee voor Uniek Sporten is zo’n acht jaar geleden ontstaan toen Arjo Wijnhorst als coördinator aangepast sporten werkte in de regio Arnhem. Het idee erachter: één loket voor het gehandicaptensportaanbod in de regio. In februari 2016 nam Fonds Gehandicaptensport Uniek Sporten (website en app) over van initiatiefnemer De Onderwijsspecialisten, waardoor de landelijke uitrol versneld werd.
Hoe is het idee voor Uniek Sporten ontstaan?
Arjo: “Er gebeurde op allerlei plaatsen in de regio Arnhem van alles op het gebied van gehandicaptensport, alleen wisten al die initiatieven de doelgroep niet te bereiken. Er was op de een of andere manier een drempel en het belangrijkste probleem bleek de vindbaarheid. Dus kregen we het idee om alle informatie over sport voor mensen met een handicap op één platform te ontsluiten.”
Oké, dat doe je dan voor regio Arnhem en daar houdt het dan op?
“Toen we de eerste plannen gingen tekenen, hadden we al snel door dat we het niet alleen regionaal moesten aanpakken. Want stel nou dat wij het als regio Arnhem op manier A zouden aanpakken, en de regio Nijmegen op manier B. Twee platforms, met een eigen naam en eigen website. Iemand die op de grens van zo’n regio woont, moet dan nog steeds twee verschillende websites met verschillende namen bezoeken. En die moet je dan maar net kennen. En zo werd onze visie – misschien zelfs wel een droom – om het sportaanbod landelijk op één platform samen te brengen, zodat je met één druk op de knop kunt zien wat er in jouw buurt te doen is.”
Voor organisaties zijn regiogrenzen bindend, maar voor personen niet. Was dat ongeveer het idee?
“Precies! Eén persoon – in het geval van Uniek Sporten iemand met een handicap – zegt gewoon: ik wil sporten, ik woon in plaats X; laat me in een straal van zoveel kilometer zien wat er mogelijk is. En als er iets niet is, wil ik dat kenbaar kunnen maken zodat organisaties het sportaanbod kunnen versterken. Los van provinciegrenzen, gemeentegrenzen, “Met één druk op de knop weten waar je kunt sporten” regiogrenzen. Iemand met een handicap kijkt daar niet naar; die wil gewoon een goed antwoord op zijn sportvraag. En dat is precies wat Uniek Sporten doet.”
Eind 2012 werd voorzichtig de eerste website gelanceerd. In het voorjaar van 2015 gebeurde dat voor vier regio’s – Arnhem, Nijmegen, Apeldoorn en Rivierenland. Met ondersteuning van Fonds Gehandicaptensport moest Uniek Sporten hét landelijke platform worden voor gehandicaptensportaanbod.
Eén sportloket, waar je ook woont, je kunt informatie vinden. Hoe belangrijk is dat?
“Mensen met een handicap moeten al zoveel loketjes bezoeken, dus moest dit makkelijk gaan. Eén digitaal loket, met daarachter lokale fysieke loketten. Regio’s hadden soms echt wel hun twijfels. Het is ook een grote stap om over te gaan naar een landelijk platform. Want wat betekent dat voor de lokale identiteit? Maar gelukkig was er bij elke regio de wil om erover na te denken, omdat het voor de doelgroep gewoon het beste is. En omdat wij het niet willen overnemen van de regio’s, maar het juist samen willen doen. De gedachte erachter is leidend: we doen het voor de doelgroep. Voor mensen met een handicap moet het de beste, meest eenvoudige oplossing zijn. Daarin vind je elkaar.”
Nederland is vanuit het landelijk gehandicaptensportbeleid, Grenzeloos Actief, verdeeld in 43 Wmo-regio’s. Daarbij sluit Uniek Sporten aan; er worden per regio afspraken gemaakt. Die samenwerking lijkt me cruciaal.
“Dat is het zeker. De sportadviezen die zij geven, de verenigingsondersteuning die zij bieden, de evenementen die ze organiseren en hun communicatie: dat moeten ze vooral blijven doen. Wij willen niet landelijk met elke vereniging individueel contact hebben; dat is onmogelijk. Wij werken met de regio’s samen, die regio’s werken weer samen met gemeenten, revalidatiecentra, speciaal onderwijs en sportverenigingen. En wij ontsluiten het sportaanbod dat er al is. Wij gooien er een Uniek Sporten-sausje over, zodat een grotere doelgroep ermee in aanraking komt. Zo werken we als één team samen.”
Hebben regio’s voldoende inzicht in het gehandicaptensportaanbod?
“Gelukkig wel. Tegelijkertijd: juist omdat het sportaanbod verzameld wordt op een landelijk platform, melden zich ook verenigingen die nog niet bekend zijn bij de regionale organisatie. Die vragen zich dan af waarom zij niet vermeld zijn. Zo blijkt dat we het aanbod dat er al is, maar waarvan we het niet weten, ook nog meer naar boven halen. Het aanbod is daardoor nog completer.”
Je begon in 2015 met vier regio’s, hoeveel zijn dat er nu?
“Eind 2016 waren er 13 van de 43 Wmo-regio’s aangesloten – een dekking van 40%. In 2016 werd Uniek Sporten in maar liefst negen nieuwe gebieden uitgerold: de gemeenten Amsterdam, Rotterdam en Utrecht, de provincies Friesland, Groningen en Zeeland en de regio’s Noord-Limburg, Noordoost-Brabant en Alkmaar. In de eerste maanden van 2017 stijgen we naar 60% voor september 2017 willen we op 75 tot 80% dekking zitten. Het uiteindelijke doel is natuurlijk 100%, dan doen we het pas echt goed.”
Dat betekent dat je op dit moment nog lang niet iedereen bereikt.
“Ja, en dat is ook de kritiek die we regelmatig krijgen: ‘Leuk dat dit platform er is, maar mijn regio zit er niet in, dus heb ik er niks aan’. Dat is terecht. Onze eerste uitdaging is dan ook om100% dekking te halen. Samenwerking met de nu nog 18 ontbrekende regio’s is daarbij een voorwaarde. Als er in een regio helemaal niks op het gebied van gehandicaptensport is, of het in elk geval niet bij de regioorganisatie bekend is, dan is er voor ons geen basis om samen te werken.
Hoe houd je het sportaanbod actueel?
“Ook dat doen de regio’s. Bij de start van Uniek Sporten in een bepaalde regio ‘vullen’ wij de database met de informatie die de regio verzameld heeft. Daarna is het aan de regio’s om het aanbod actueel te houden. Want alleen met een actueel aanbod is Uniek Sporten nuttig. Anders kan het ook tot frustratie leiden. We kijken ook hoe we sportbonden kunnen laten aanhaken, zodat het sportaanbod nog uitgebreider en nog actueler wordt.”
En wat zijn de andere stappen die je in de toekomst wilt gaan zetten?
“We willen Uniek Sporten doorbouwen naar hét platform, zodat we ook kunnen helpen bij andere uitdagingen. Een sport vinden is één, maar er zijn meer drempels die ervoor zorgen dat iemand met een handicap niet gaat sporten. Als je kijkt naar de stappen die iemand zet om te gaan sporten, is het vinden van een sport niet de eerste stap. Weten dat het überhaupt mogelijk is om met een handicap te sporten, motivatie en enthousiasme zitten daar nog voor. Goede, inspirerende verhalen kunnen ervoor zorgen dat iemand gaat sporten. We willen laten zien wat er mogelijk is. Zodat iemand met een handicap denkt: als iemand anders het kan, kan ik het ook wel. En als iemand dan gaat sporten, hoe vindt ie dan een sportmaatje, of waar kan ‘ie terecht voor hulpmiddelen en vervoer? Alle stappen van inactief naar actief moet iemand met een handicap kunnen maken binnen Uniek Sporten. Dat is de vervolgstap voor 2017.” “Daarnaast blijven we ook technisch bezig met het doorontwikkelen van het platform. Het huidige platform lijkt aan de voorkant nog heel veel op wat we in 2015 hebben gelanceerd, maar aan de achterkant is het heel anders. Signalen van gebruikers nemen we serieus, problemen worden snel verholpen. Gebruiksgemak staat voorop.”
In 2016 ben je in dienst gekomen van Fonds Gehandicaptensport. De organisatie Uniek Sporten heeft het toen echt overgenomen om een nog betere aanvoerder te zijn van het team dat werkt aan het vanzelf maken van sport voor iemand met een handicap. Hoe kijk jij terug op dit jaar?
“Het was een mooi jaar. We hebben Uniek Sporten in 2016 gelanceerd in negen nieuwe Wmo-regio’s. Elke lancering is bijzonder. Dan zie je pas hoeveel mensen en lokale partijen samenwerken om iets mogelijk te maken voor sporters met een handicap. Na lang en hard werken is er dan het moment dat Uniek Sporten écht actief wordt in die Wmoregio. Een moment om samen te vieren wat we bereikt hebben. Het is prachtig dat we 43 van dat soort feestjes kunnen gaan vieren.”
Bron: Jaarverslag Fonds Gehandicaptensport
Tekst: Robin Wubben
Foto: Mathilde Dusol Fotografie
